هفتاد سال روزه‌داری کنار تنور و سر مزرعه

از 20 سال قبل که شوهرم به رحمت خدا رفته تا حالا همیشه خودم تمام کارهایم را می‌کنم.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج رسانه ملی به نقل ازمشرق - لباس محلی به تن داشت و تیز و فرز از این طرف باغ به طرف دیگر می رفت. یک بیل بزرگ هم روی دوشش بود و گه‌گداری آن را داخل جوی می کرد تا مسیر آب را به سمت درختانی که هنوز خوب آب نخورده بودند عض کند. ساعت 5 صبح آن روز نوبت آبیاری زمین سرسبز حاجیه خانم ام هانی کاظمی بود و یک ساعت زمان داشت که درختان تشنه باغش در روستای مهاباد را با آب زلالی که از فیروزکوه سرچشمه می‌گرفت، سیراب کند. فقط کشاورزان می‌دانند که آبیاری یک باغ 4000 متری با چندصد درخت تنومند آن هم در عرض یک ساعت چه کار طاقت‌فرسا و دشواری است.  
از چهره بشاش و سرزنده اش امکان نداشت بتوان حدس زد 70 سال از خدا عمر گرفته! خودش می گوید: هفتاد سال است که کارم زمین داری و باغبانی و خانه داری است و گاهی هم مرغ و خروس و گوسفند نگه می‌دارم.  از 20 سال قبل که شوهرم به رحمت خدا رفته تا حالا همیشه خودم تمام کارهایم را می کنم.
ام هانی باجی چهار دختر، دو پسر، 12 نوه و دو نتیجه دارد که همگی در تهران و شهرهای دیگر زندگی می کنند و فقط در ایام تعطیل به مادر بزرگشان سر می زنند. بچه هایم که سالهاست پی کسب و کار خودشان رفته اند و فقط در ایام تعطیل و آخر هفته ها به من سر می‌زنن.  من ماندم و این باغ که باید به آن رسیدگی کنم. 

کار هرس شاخه ها، چیدن میوه ها، بیل زدن باغچه، گل کاری، پخت نان محلی آبیاری باغ و هر کار دیگری را خودش به تنهایی انجام می دهد و آخر هر سال محصولات جمع آوری شده را میان اعضا خانواده تقسیم می کند. هم مربا آلبالو درست می کنم، هم رب آلوچه هم لواشک سیب و آلو. بعد اینها را بین بچه ها و نوه هایم تقسیم می کنم. ولی امسال درخت ها را سرما زده و محصول زیادی نداشتیم. هر چند سال یکبار اینطوری می شود. هر دفعه یک مشکلی داریم. وقتی بارندگی خوب است و درخت ها همیشه سیراب هستند، محصول نداریم وقتی هم که محصول خوب است، آن سال خشکسالی می شود و آب نداریم. 

آبیاری باغ که تمام شد صورتش را می شوید و  برای استراحت، روی تخت چوبی و با صفایی که در کنار باغ برای خودش ردست کرده  می نشیند. یک سماور نفتی قدیمی هم دارد که به گفته خودش غیر از ماه های رمضان در بقیه ایام سال همیشه روشن است و چایی تازه دم به راه! 

با این که دکتر به خاطر مشکلات گوارشی روزه گرفتن را برایش ممنوع کرده اما هنوز هم روزه هایش را می‌گیرد و تازه کارهای معمول هر روز را هم انجام می دهد! دیگر بعد از سحری نمی خوابم. قرآن می خوانم و هوا که کمی روشن شد به کارهایم  می رسم. قبلا که چندتا گوسفند و مرغ هم داشتم کارم بیشتر می‌شد. باید برایشان علف تازه می چیدم. یک دو سالی است که دیگر دامداری نمی کنم. امروز می‌خواهم برای افطار نان بپزم تا خورشید بالا نیامده و هوا گرم نشده باید تنور را آماده کنم.  

تا کمر به داخل تنور خم می شود تا خمیر نان ها را به ته آن بچسباند. نان محلی های روستای مهاباد به لحاظ شکل ظاهری تلفیقی از نان بربری و نان تافتون است که در شرایط  عادی تا یک هفته هم بیات نمی شود. تنور گلی و البته داغ ام هانی باجی عرق از سر و رویش سرازیر کرده و گرمایش به ما هم که چند متر آن طرف تر نشسته ایم می رسد.  

نان های داغ را به درون پارچه ای می پیچد و به خانه می برد. چند دقیقه بعد با یک سینی بزرگ دوباره بیرون می آید و به ته باغ جایی که یک درخت توت قدیمی در آنجا وجود دارد می رود. این درخت توت بیشتر از 30 سال عمر دارد. هر سال اول تابستان کل توت می دهد. من هر روز این موقع می آیم توت هایی که باد زده و زیر درخت ریخته را جمع می کنم. اگر نیایم کلاغ ها حیف و میلش می کنند. بیشتر این توت ها را خسک می کنم. 

حالا نوبت نظافت منزل است. با یک جارو دستی قدیمی تمام خانه را جارو می زند. اتاق ها، راهرو ها و ایوان با صفایی که مشرف به باغچه هایی با گل های رنگارنگ است. گردگیری و غبارروبی هم مرحله آخر کارهای خانه است که باید با صبر و حوصله انجام دهد. نمازهایش با طمانینه و طولانی است. بعد از نماز ظهر و عصر پای تلویزیون 14 اینچ قدیمی اش می نشیند تا یکی دو تا از سریال های ماه رمضانی را نگاه کند. امسال آن فیلم که جمیل در آن بازی می‌کند را دوست دارم ببینم. آن یکی هم که آخر شب می دهد خنده‌دار است.  

غروب وقت میوه چینی است. کمی گوجه سبز روی درخت حسابی رسیده شده و آلبالو های چند درخت هم سیاه شده اند. سطل هایش را برمی دارد و به داخل باغ می رود. نتیجه دو ساعت قدم زدن در باغ دو سطل آلبالو  و یک نصفه سطل گوجه سبز درشت و آبدار است که همگی را به داخل ایوان می برد و روی یک پارچه بزرگ پهن می کند.  آلبالوها را خشک می کنم. نوه هایم عاشق آلبالو خشکه هستند. مال ما از آن آشغال‌هایی که خودشان در شهر می خرند هم بهداشتی تر است هم خوش مزه تر.  

هر روز بعد از غروب آفتاب، به داخل باغچه می رود و با یک سبد کوچک سبزی تازه می چیند. از همسایه ها سرشیر و پنیر و ماست محلی می خرم. یک وقت هایی هم آش و حلیم برای افطاری درست می کنم  و به جای زولبیا و بامیه  توت خشک می خورم. سحری هم همین ها را می خورم. سر شیر و پنیر های اینجا کلی قوت می دهد به آدم و از سحر تا افطار هر قدر هم که سرپا باشم باز خسته نمی شوم. 
صدای اذان را که گفتند سجاده اش را پهن می کند. نمازش چند دقیقه ای بعد از صحبت های آیت‌الله مکارم تمام می شود و پای سفره می نشیند.  
یک کاسه آش، یک ظرف ماست محلی با نان سبزی و کمی توت خشک با چای.  
قبول باشد ام‌هانی باجی

18 تـوصیه هـمسرانـه بـرای آقـایان

1. در مقابل همسر خویش، گرفتاری های روزانه و حوادث تلخ و ناگوار زندگی را با اخم و چهره عبوس مطرح نکنید.
2. هدیه دادن مهرو محبت را زیاد می‌کند؛ به مناسبت های مختلف برای همسر خود هدیه ای هر چند کوچک خریداری و با چهره ای شاد و خندان به او تقدیم کنید.

3. چنانچه کمبودی در منزل مشاهده می‌شود، با کمال محبت و خوشرویی تذکر دهید.
4. در حضور همسر خود، به هیچ وجه از زنان دیگر تمجید نکنید و توانایی های آنا را به رخ او نکشید.
5. به بستگان همسر خود مانند پدر و مادر و سایر اقوام وی احترام بگذارید و برای دعوت آنان به خانه خود، قبل از همسر خود اقدام کنید.
6. هیچ وقت از معاشرت همسر خود با بستگان صالحش جلوگیری نکنید و در معاشرت و دید و بازدید با بستگان وی پیشقدم باشید.
7. با بستگان خود نزد همسرتان در گوشی نجوا نکنید.
8. هیچ گاه همسر خود را به ویژه نزد بستگانش تحقیر نکنید؛ توهین و بی احترامی به همسر از صفا و صمیمیت در زندگی زناشویی می‌کاهد.
9. هیچ گاه خود را برتر از همسر خود معرفی نکنید. سعی کنید "من" و "تو" در زندگی زناشویی نباشد کلمه "ما" زندگی را گرم و لذت بخش می‌کند.
10. وقتی که همسر شما عصبانی است، او را با مهر و محبت آرام کنید.
11. برای رفتن به مهمانی و گردش، سعی کنید همراه فرزندان و همسر خود باشید و پیشنهاد همسر خود را در این مورد به علت خستگی و کار رد نکنید.
12. امتیازات اجتماعی؛ فرهنگی و اقتصادی فامیل خود را در صورتی که با همسر شما فاصله اجتماعی و طبقاتی دارند مطرح نکنید.
13. کارهای همسر خود، هر چند کوچک را تحسین کنید. تمجید و ستایش زن به علت روح لطیف و مهربانی که دارد، کلید کامیابی در زندگی زناشویی است.
14. در قبال همسر خود، در امور مختلف قدرت نمایی نکنید.
15. زحمات و هزینه هایی را که برای پذیرایی خویشاوندان همسر خود صرف می‌کنید، هیچ گاه بر زبان نیاورید.
16. همسر خود را در خانه محصور و محدود نکنید و وی را از دست یابی به شادی ها محروم نسازید.
17. شادی و خنده های خود را در محل کار خود به جا نگذارید و فراموش نکنید که همسر شما در خانه هم نیازمند شادی و خنده های شماست.
18. کمک کردن در انجام کارهای منزل را فراموش نکنید و بدانید همان مقدار که شما در خارج از منزل خسته می‌شوید، زن هم در منزل از کارهای خانه خسته می‌شود و نیازمند مساعدت و قدردانی است.

محض اطلاع کدبانوهای روزه دار

دانستنی‌های سوپ‌های آماده

سوپی که در منزل تهیه می‌شود ترکیبات آن در اختیار خودمان است ولی این مسئله در مورد سوپ‌های آماده صدق نمی‌کند.

---

سوپ از غذاهای ایرانی است که تنوع بسیاری دارد و در هر نقطه‌ای از ایران با ترکیب خاص مواد غذایی تهیه می‌شود. گندم پوست گرفته، جو، برنج، انواع سبزی‌ها و کمی روغن از مواد غذایی مشترک در تهیه سوپ‌ها هستند.

سوپ، زودهضم و در عین حال خوشمزه و مغذی است و این روزها با زیاد شدن مشغله‌های کاری و نداشتن فرصت کافی، در صنعت غذایی انواع سوپ‌های آماده‌ای تولید می‌شود که به صورت پودر درآمده‌اند و در بسته‌بندی‌های مختلف و با عناوین گوناگون در سوپرمارکت‌ها و مغازه‌ها به فروش می‌رسند.

در روند تولید این نوع سوپ‌ها، مواد اولیه به کار رفته آن را تغلیظ می‌کنند و سپس مخلوط به دست آمده، درون دستگاه‌های مخصوص خشک‌کن (اسپری درایر یا خشک‌کن افشانه‌ای) یا درام درایر (خشک‌کن غلتکی)، خشک می‌شود. پس از این مرحله، سوپ‌های آماده صنعتی به صورت پودر و بسته‌بندی شده به بازار عرضه می‌شود. نوع بسته‌بندی این سوپ‌ها اشکال متفاوتی دارد؛ از بسته‌بندی ساده گرفته تا بسته‌بندی‌هایی با اتمسفر تغییریافته که در آن از گازی خنثی (مانند ازت) استفاده می‌شود تا مدت ماندگاری محصول افزایش یابد. علاوه بر این، با توجه به محدودیت‌هایی که در تکنولوژی فرایند خشک کردن مواد و ترکیب‌ها وجود دارد، امکان این که تمام ذرات، به اندازه درشت در این سوپ‌ها باشند، وجود ندارد و معمولاً به شکل پودر تولید می‌شود. این سوپ‌ها در مقایسه با سوپ‌های خانگی کم‌مایه‌تر و رقیق‌ترند.

بسیاری از افراد ممکن است در فصولی که شیوع سرماخوردگی زیاد است، با خرید این نوع سوپ‌ها درصدد تقویت یا بهبود بیماریشان باشند اما ارزش غذایی آن‌ها به اندازه سوپ‌هایی که در خانه تهیه می‌شود، نیست و فقط زمانی که فرصت کافی برای تهیه این غذاها نیست، می‌توان انواع آماده آن‌ها را تهیه کرد. گرچه در فرایند پخت خانگی نیز حین طبخ طولانی، درصدی از ویتامین‌های گروه B و C که به حرارت حساسند، کاهش می‌یابد اما در سوپ‌های صنعتی حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد ارزش غذایی از بین رفته است. در حال حاضر، تکنولوژی به دلیل عوامل متعددی مانند محدودیت سیستم‌های خشک‌کن، به حدی پیشرفت نکرده که بتوان سوپ‌هایی تولید کرد که ارزش غذایی بالایی دارند. معمولاً کیفیت و میزان مواد مغذی این محصولات از غذاهای خانگی پایین‌تر است پس بهتر است در صورت داشتن فرصت کافی، این غذا را در منزل تهیه کنید.

افزودنی‌ها

مونو سدیم گلوتامات معروف‌ترین تشدیدکننده طعم و مزه غذاهای فرآوری شده از جمله سوپ‌های آماده پودری است و طبق یافته‌های علمی پژوهشگران ژاپنی، مصرف بیش از حد و مستمر محصولات حاوی این افزودنی، در برخی افراد موجب حساسیت شده و می‌تواند به شبکیه چشم آسیب بزند و موجب بروز سردرد، تنگی نفس، تهوع و احساس سوزش در عضلات شود و احتمال تشدید آسم، حملات میگرن و اختلال در ریتم ضربان قلب را افزایش دهد.

فرد بیمار باید از طریق سوپ سهم عمده مواد مغذی و کالری را دریافت کند و اگر سوپ در منزل تهیه شود کارایی بهتری برای بیماران سرماخورده خواهد داشت. بسیاری از تولیدکنندگان سوپ‌های آماده برای طعم و قوام این محصولات از افزودنی‌ها استفاده می‌کنند در صورتی که در مصرف این محصولات زیاده‌روی نشود مشکلی ایجاد نمی‌کند.

بین انواع محصولات مختلف کارخانه‌های تولیدکننده، سوپ‌های آماده می‌تواند از نظر کیفیت فرق وجود داشته باشد. اگر این محصولات را از نظر ارزش غذایی با سوپ‌های خانگی مقایسه کنیم باید گفت که در ایران معمولاً سوپ‌های خانگی بسیار غلیظ آماده می‌شود و انواع مواد غذایی شامل سبزیجات، حبوبات، مرغ یا گوشت در پخت آن به کار رفته است لذا این سوپ‌ها را به همین دلیل نمی‌توان به عنوان پیش غذا مصرف کرد بلکه سوپ‌های خانگی ایرانی خود یک غذای کامل محسوب می‌شوند.

گرچه در فرایند پخت خانگی نیز حین طبخ طولانی، درصدی از ویتامین‌های گروه B

و C که به حرارت حساسند، کاهش می‌یابد اما در سوپ‌های صنعتی حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد ارزش غذایی از بین رفته است

سوپ‌های آماده به درجاتی دارای ارزش غذایی هستند و دست کم مقدار پروتئین و سبزیجات و فیبر و عناصر موجود در آن قابل استفاده است. سوپ‌های آماده به دلیل این که معمولاً به شکل پودر تهیه می‌شوند نیازی به نگه‌دارنده ندارند. بسیاری از تولیدکنندگان سوپ‌های آماده برای طعم و قوام این محصولات از افزودنی‌ها استفاده می‌کنند و در واقع محصولات خود را مشتری پسند می‌کنند اما باید گفت که افزودنی‌ها ضرورتاً بد نیستند و در صورتی که به مقدار مجاز از آن در تهیه محصول استفاده کرده باشند عوارضی برای بدن نخواهند داشت.

برخی از افزودنی‌ها دارای ارزش تغذیه‌ای هستند اما این که گفته می‌شود اغلب تولیدکنندگان سوپ‌های آماده از نوعی افزودنی به نام مونو سدیم گلوتامات استفاده می‌کنند باید گفت که این محصولات نیاز به آزمایش دارند و قانونا اگر کارخانه‌ای از این نوع افزودنی در تولید سوپ‌های آماده استفاده می‌کند باید بر روی برچسب محصول خود آن را قید کند. این سۆال برای بسیاری از مصرف‌کنندگان سوپ‌های آماده وجود دارد که آیا به هر مقدار که محصولات حاوی این نوع افزودنی را مصرف کنند برای آن‌ها مضر است که باید گفت علم می‌گوید در صورتی که این محصولات را در حد ضرورت استفاده کنند و در مصرف آن زیاده‌روی نکنند مشکلی ایجاد نمی‌کند.

یادمان باشد سوپ یک غذای آبکی به عنوان پیش غذا است لذا سهم عمده مواد مغذی و کالری دریافتی از غذای اصلی تأمین می‌شود اما در مورد یک فرد بیمار بنا را بر این داریم که از طریق سوپ سهم عمده مواد مغذی و کالری را به وی برسانیم بنابراین قطعاً پیشنهاد ما این است که اگر سوپ در منزل تهیه شود کارایی بهتری برای بیماران سرماخورده خواهد داشت.

دانستنـــی هــای تغــذیه در مــاه رمضــان

بسم الله الرحمن الرحیم
رمضان شهر عشق و عرفان است
رمضان بحر فیض و احسان است
رمــضــــان، مــاه عــتــرت و قــرآن
گــــاه تــــجدید عهد و پیمان است . . .

فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بر شما و تمامی مسلمانان جهان گرامی باد

دانستنـــی هــای تغــذیه در مــاه رمضــان


 

هر ساله پس از ماه مبارک رمضان اکثراً یا افزایش وزن پیدا می کنیم یا ضعیف شده و دچار بیماری های گوارشی می شویم. این عوارض از آنجا ناشی می شود که یاد نگرفته ایم اصولی روزه بگیریم .
سرفه افطار در ماه رمضان

پرخوری و بدخوری دلیل عمده این عوارض است.

تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.

مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد.مثلا اگر می گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ های مجاری ادراری را بسیار افزایش می دهد.

مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می شود.

در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.

چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی ، فیزیکی ، روحی و اجتماعی به همراه دارد ، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست ، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.

بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا ، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است .

سحر:

سحری را سبک مصرف کنید.

افطار:

نیاز فوری بدن در هنگام افطار به دست آوردن یک منبع انرژی به شکل گلوکز(قند خون) برای هر سلول زنده به خصوص سلول های مغز و اعصاب است. خرما و آب میوه منابع خوب قند هستند، لذا هنگام افطار مصرف خرما، آب میوه ، سوپ سبزیجات با رشته به منظور حفظ تعادل قند، آب و مایعات بدن توصیه می شود.

شام :

- گروه گوشت: مرغ ، گاو، گوساله، ماهی و ...

- گروه نان وغلات: این گروه منبع خوبی از کربوهیدرات های مرکب هستند و تأمین کننده انرژی ، پروتئین، مواد معدنی و فیبرهای غذایی می باشند.

- گروه لبنیات ( شیر ، ماست ، پنیر و...) شیر و محصلات لبنی منابع خوب پروتئین و کلسیم هستند که برای حفظ بافت بدن و عملکرد های متعدد فیزیولوژیک ضروری می باشد.

- گروه سبزیجات : سبزیجات منبع خوب فیبرهای غذایی ، ویتامین A و سایر مواد شیمیایی گیاهی که آنتی اکسیدان هستند، می باشد. این مواد در جلوگیری از سرطان، بیماری های قلبی-عروقی و بسیاری از بیماری های دیگر مفید است.

- گروه میوه ها : میوه را به عنوان آخرین قسمت شام یا فاصله کمی بعد ازشام مصرف کنید تا باعث سهولت هضم غذا شده و از بروز بسیاری از مسائل جلوگیری کند. میوه های ترش ، ویتامین C بدن را فراهم می کنند میوه ها منبع خوبی از فیبرهای غذایی هستند . میوه ها و مخلوطی از مغزها را می توان بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کرد.

کاهش وزن و افزایش چربی خون به علت بدخوری و پُرخوری در ماه رمضان

بسیاری از افراد طی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پُرخوری شده و در تغذیه افراط می کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خونش افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینی جات است چون شیرینی جات، مواد قندی و چربی ها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می کند. بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چون برخلاف آنچه که مردم گمان می کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم می گردد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند ،چربی خون آنها کاهش می یابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی هم می شود.

مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می شود، چون هضم چربی ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی تراست، استفاده از خوراکی ها و مواد غذایی تا دیر وقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بی حوصلگی هنگام سحر می شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می رسد. بنابراین اگر روزه داری به شیوه صحیح انجام شده باشد، می تواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا HDL را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا LDL شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش می یابد.

 


مصرف میــوه در سحـری، از تشنگـی جلوگیـری می کند


 

مصرف میوه یا آب میوه تازه هنگام سحر از تشنگی در طول روز جلوگیری می کند. همچنین برای جبران کمبود میزان آب و املاح بدن در ماه رمضان، می توان از مقداری سوپ یا آش هنگام افطار استفاده کرد.

در ادامه آمده است: مایعات را می توان در مدت زمان افطار تا سحر مورد استفاده قرار داد. در این صورت هنگام سحر ضرورتی وجود ندارد که از چند لیوان آب یا از مقدار زیادی چای برای رفع تشنگی در طول روزه داری استفاده کرد.

مینا مینایی، کارشناس ارشد دفتر بهبود تغذیه ی جامعه معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان افزود:نباید دسرها و شیرینی ها را که حاوی شکر فراوان هستند، به مقدار زیاد مصرف کرد و بهتر است به جای آنها از خرما و توت که دارای قند طبیعی و همچنین املاح و ویتامین هستند، استفاده نمود.

وی با بیان این که روزه داران باید از خوردن غذاهای شور هنگام سحر خودداری کنند، زیرا تشنگی را در طول روز افزایش می دهد، ادامه داد: باید از خوردن غذاهای بسیار سرد یا بسیار گرم و نیز از نوشیدن آب سرد در ابتدای افطار خودداری شود و در صورت رفع تشنگی می توان از آب گرم، چای یا شیر گرم استفاده کرد.

همچنین مصرف زیاد غذاهای ترش و شور، شیر، میوه و سبزیجات خام و برنج نیز در ازدیاد ترشح اسید معده و درنتیجه ایجاد سوزش و درد معده و اثنی عشر دخالت دارند.

مبتلایان به زخم معده و اثنی عشر و ناراحتی روده بهتر است از غذاهایی استفاده کنند که هضم شان آسان و ساده بوده و باعث نفخ دستگاه گوارش نشود که از جمله ی این غذاها می توان به غذاهای کبابی و خورشتی، انواع سوپ کم چرب، آب میوه ها، نان، پنیر و ماست به مقدار کم اشاره کرد.

استرس و فشار عصبی و روحی ، داشتن گروه خونی O، وجود میکروب هلیکوباکترپیلوری، مصرف قهوه و الکل از عوامل تشدید کننده زخم معده و اثنی عشر هستند


 برنامــه ی غذایــی یک هفتــه برای سحــری و افطــار

 

دوستان گرامی برنامه غذایی که در زیر مشاهده می کنید، نمونه ای از یک هفته برنامه غذایی معمولی در طی ایام ماه مبارک رمضان می باشد. هدف از این برنامه غذایی، ارائه یک رژیم لاغری نبوده است و به همین دلیل مقدار مشخصی برای مواد غذایی بیان نکرده ام، بلکه فقط می خواستم با نوع مواد غذایی که در طی یک روز باید مصرف کنید، آشنا شوید.

اگر شما افطار و شام را یک جا می خورید، می توانید مواد غذایی موجود در هر یک را با هم مصرف کنید. همچنین می توانید با توجه به امکانات و ذائقه خود، برنامه غذایی هر روز را با دیگری جابجا کنید، مثلاً برنامه روز شنبه و سه شنبه را جابجا کنید و به همین صورت.

اگر با طرز تهیه هر یک از غذاهای موجود در برنامه زیر آشنا نیستید، می توانید با کلیک کردن بر روی غذا(مثلاً خورش کرفس) آن را یاد بگیرید.

شنبه:

افطار : یک استکان آب جوش یا چای + 3 عدد خرما + چند برش نان سنگک + 30 گرم( به اندازه یک قوطی کبریت ) پنیر + 2 عدد مغز گردوی کامل

شام : خورش کرفس یا بامیه با پلو + یک پیش دستی سالاد کاهو یا یک کاسه سالاد شیرازی + یک کاسه ماست

سحری : یک لیوان شیر + چند برش نان سنگک + چند قاشق مرباخوری عسل یا شیره انگور یا شیره خرما + چای + چند عدد خرما+ چند لقمه نان و پنیر و گردو

یکشنبه:

افطار : آش(هر نوع آشی که دوست دارید) + چند عدد خرما با چای یا آبجوش + چند لقمه نان و حلوا

شام : ماهی با پلو + سالاد (هر سالادی که می خواهید) ؛ در صورت دلخواه می توانید ترشی و نیز لیمو ترش هم با غذا بخورید.

سحری : چای شیرین + نان و پنیر و گردو + یک لیوان شیر

دوشنبه:

افطار: حلیم + آب جوش یا چای با چند عدد خرما + چند برش نان

شام : ته چین مرغ + سالاد + ماست

سحری : نان و کره و مربا + یک لیوان شیر + چند عدد خرما با چای

سه شنبه:

افطار: شله زرد + نان و پنیر و سبزی + چای یا آب جوش با خرما

شام: عدس پلو + سالاد ؛ با عدس پلو می توانید کشمش یا خرمای کمی تفت داده شده یا کمی گوشت چرخ کرده (بصورت ماده ی ماکارونی) بخورید.

سحری: چای شیرین + یک لیوان شیر + نان و پنیر + چند لقمه نان و حلوا ( با شیر آن را بخورید)

چهارشنبه:

افطار: چای یا آبجوش با چند خرما + نان و پنیر و گردو + سوپ ( هر سوپی که دوست دارید)

شام: خورش قیمه با پلو + سالاد + ماست

سحری: یک لیوان شیر + نان و کره و مربا یا عسل + چای + چند لقمه نان و پنیر و گردو

پنجشنبه:

افطار: چای یا آبجوش با چند عدد خرما + 1 لیوان شیر + نان و پنیر با خیار و گوجه فرنگی حلقه شده

شام : لوبیا پلو ( در صورت دلخواه می توانید در لوبیا پلو، گوشت چرخ کرده هم بریزید)+ سبزی خوردن یا سالاد + ماست

سحری : نان و پنیر و خیار و گوجه + چای شیرین + نان و خامه و مربا

جمعه:

افطار: چای یا آبجوش با چند عدد خرما + یک لیوان شیر + نان + شیره انگور یا عسل + پنیر و گردو

شام : کتلت گوشت همراه با سبزی خوردن یا سالاد + ماست

سحری: چای + چند عدد خرما + نان با خامه و مربا یا عسل یا شیره انگور + چند لقمه نان و پنیر

یک هفته برنامه ی غذایی برای سحری و افطار

توصیه های تغذیه ای:

در هر روز از این برنامه غذایی ، پنج گروه اصلی هرم غذایی یعنی گروه نان و غلات، گروه سبزی ها، گروه میوه ها، گروه شیر و لبنیات و گروه گوشت وجود دارد. شما باید روزانه از هر پنج گروه غذایی مصرف کنید تا بتوانید مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را که شامل کربوهیدرات، چربی، پروتئین، ویتامین و املاح است، تأمین نمایید. در این صورت بدنی سالم و تندرست خواهید داشت و انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزانه ی خود را بدست خواهید آورد.

البته هر فردی با توجه به وضعیت جسمی خود ( لاغر یا چاق، پیر یا جوان، داشتن یک بیماری خاص) می تواند یک ماده ی غذایی را کمتر یا بیشتر مصرف کند یا یک ماده ی غذایی را جانشین دیگری کند؛ مثلاً فردی که دارای کلسترول خون بالا است، می تواند به جای گوشت قرمز از گوشت مرغ استفاده کند یا فردی که چاق است و می خواهد لاغر شود می تواند به جای خامه از پنیر استفاده کند.

در هر صورت این برنامه به عنوان پایه ای برای یک فرد سالم و متناسب می باشد. حال با توجه به این صحبت ها، نکات تغذیه ای لازم را برای شما بیان می کنم:

1- مهم ترین مسئله این است که هر روز بعد از افطار ( یک تا چند ساعت بعد ) باید 3-2 عدد میوه متوسط مصرف کنید که با توجه به میوه های این فصل می توانید این میوه ها را بخورید:
سیب ، گلابی ، انگور ، هلو ، شلیل، هندوانه، خربزه، انجیر و موز و ... . در مورد انگور یک خوشه معمولی معادل یک میوه است و در مورد هندوانه و خربزه یک قاچ 300 تا 400 گرمی معادل یک عدد میوه متوسط است.

همچنین اگر آبمیوه دوست دارید می توانید به جای یک عدد میوه، نصف تا یک لیوان آبمیوه مصرف کنید. البته به شرطی که آبمیوه طبیعی باشد و بصورت ساندیس و آبمیوه های پاکتی نباشد. ولی اگر تهیه آب میوه طبیعی برای تان سخت بود، می توانید از یک لیوان آب میوه پاکتی یا ساندیس استفاده کنید.

همچنین اگر اشتها داشتید می توانید در وعده ی سحر هم یک عدد میوه یا یک لیوان آبمیوه مصرف کنید. مثلاً به جای یک لیوان شیر معمولی، یک لیوان شیر موز بخورید.

2- گروه نان و غلات شامل انواع نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی است. توصیه می کنم تا جایی که می توانید از نان سبوس دار مثل نان سنگک استفاده کنید، زیرا به علت داشتن سبوس منبع خوبی از ویتامین های گروه B و فیبر غذایی است. ویتامین های گروه B در سوخت و ساز بدن و حفظ سلامت اعصاب و پوست و مو نقش مهمی دارند. فیبرهای غذایی هم در جلوگیری از یبوست و حفظ سلامتی روده ها مفید هستند.

البته اگر تهیه نان سنگک برای تان مشکل است، می توانید از بربری، تافتون، لواش یا باگت استفاده کنید.

افرادی که مبتلا به دیابت هستند، باید در مصرف مواد غذایی این گروه احتیاط کنند و طبق دستور پزشک عمل کنند، چون این مواد غذایی به خصوص نان سفید و سیب زمینی سریعاً قند خون را افزایش می دهند.

همچنین افرادی که تری گلیسیرید خون شان(یک نوع چربی خون) بالا است، باید در مصرف مواد نشاسته ای(گروه نان و غلات) احتیاط کنند، زیرا کربوهیدرات موجود در این مواد غذایی در بدن تبدیل به تری گلیسیرید می شود.

3- گروه سبزی ها شامل سالاد، سبزی خوردن، سبزی پخته در غذا مثل سوپ، خورش و کوکو و ... می باشد. سبزی ها منبع خوبی از فیبر غذایی نامحلول، آنتی اکسیدان ها و ویتامین های A و C هستند؛ مثلاً هویج و اسفناج از منابع خوب ویتامین A هستند.

سبزی ها شامل: خیار، گوجه فرنگی، اسفناج، کرفس، بامیه، هویج، کاهو، انواع کلم، قارچ، فلفل سبز، فلفل دلمه ای، بادنجان، کدو سبز، پیاز ، سیر و ... است.

سالادها: سالاد گل کلم – سالاد آلاسکا – سالاد خرما – سالاد روس - سالاد سیب – سالاد اسفناج – سالاد تبوله – سالاد بروکلی – سالاد قارچ – سالاد تابستانی – سالاد بادنجان .

غذاها: ته چین قارچ و بادنجان – خورش قارچ – خورش آلو و اسفناج – بادنجان و کدوی توپُر – خورش بامیه – خورش کرفس – خورش بادنجان – خورش کنگر – خورش هویج و به – خورش ریواس – کوکوی پیازچه – آش رشته – دلمه برگ مو – دلمه کلم – دلمه گوجه فرنگی – دلمه کرفس – دلمه فلفل سبز – دلمه بادنجان .

4- سعی کنید روزانه یک لیوان شیر و یک لیوان ماست را حتماً مصرف کنید. شیر و لبنیات منبع خوبی از کلسیم و ویتامین های A و D و B2 و B12 است.

افراد چاق و کسانی که کلسترول خونشان بالاست ، بهتر است نوع کم چرب آنها را تهیه کنند. ولی برای کودکان و نوجوانان با وزن متناسب و برای افراد لاغر شیر و ماست پرچرب ، کره و خامه هم مفید است. به جای نوشابه هم از دوغ استفاده کنید.

کسانی هم که مزه شیرخالی را دوست ندارند، می توانند بصورت شیرعسل، شیر خرما، شیرکاکائو و شیر موز آن را مصرف کنند.

پنیر با اینکه جزء لبنیات است، ولی در تنظیم برنامه غذایی در گروه گوشت قرار دارد ، یعنی هر 30 گرم گوشت کم چرب ، معادل 30 گرم پنیر است.

5- گروه گوشت هم شامل گوشت قرمز ، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و آجیل است. این گروه منبع خوبی از پروتئین، ویتامین های گروه B و املاحی مانند آهن ، روی و فسفر است. افرادی که دچار نقرس هستند ، باید گوشت و حبوبات را خیلی کم مصرف کنند. افرادی هم که دچار کلسترول خون بالا هستند باید جگر ، دل و قلوه ، کله پاچه و گوشت پرچرب را مصرف نکنند و به جای گوشت قرمز بیشتر از مرغ و ماهی استفاده کنند. ولی برای افراد کم خون مصرف انواع گوشت مفید است. بیماران قلبی هم بهتر است تا حد ممکن گوشت قرمز را کمتر مصرف کنند.

غیر از بیمارانی که در بالا نام بردم، تمامی افراد سالم می توانند در حد نیاز خود از گوشت، تخم مرغ و حبوبات را مصرف کنند. به خصوص افراد ورزشکار برای ساخت عضله حتماً حتماً در کنار ورزش باید از منابع غنی پروتئینی مصرف کنند.

6- سبزی و میوه برای سلامتی بدن بسیار مفید هستند، پس تا جایی که می توانید از این مواد غذایی بیشتر مصرف کنید، البته افراد چاق بیشتر از 4-3 عدد میوه در روز مصرف نکنند.

7- آجیل سرشار از مواد مغذی است، بنابراین می توانید بعد از افطار چند عدد بادام، فندق ، پسته و ... مصرف کنید.

8- از مصرف انواع دسرها و شیرینی هایی با شکر زیاد در برنامه افطار و سحر خودداری کنید. توصیه می کنم به جای مصرف زولبیا و بامیه، از خرما استفاده کنید، به خصوص در افراد چاق، زیرا زولبیا و بامیه دارای قند و روغن زیادی هستند و همانطور که می دانید یک فرد سالم باید در حد نیاز از چربی و قند استفاده کند نه بیش از نیاز بدن.

9- سعی کنید شام را دیر مصرف نکنید، حداکثر تا ساعت 9- 8 شام را بخورید، زیرا اگر با فاصله ی کمی از غذا خوردن بخوابید، هضم مواد غذایی دچار اشکال می شود، به خصوص اینکه با خوابیدن، متابولیسم بدن کاهش می یابد و غذاها بطور مؤثر نمی سوزند تا بدن از انرژی و مواد مغذی آن ها استفاده کند.

خوشا بحال پیروان قائم ما...